تغییرات شدید قیمت بنزین | گرانی بنزین از امشب؟

قیمت بنزین به‌طور مستقیم تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله نوسانات قیمت جهانی نفت، سیاست‌های داخلی دولت‌ها و تقاضای بازار قرار دارد. وقتی قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش پیدا می‌کند، این افزایش به‌طور طبیعی بر قیمت بنزین در کشورها تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، هزینه‌های تولید، توزیع و مالیات‌های دولتی نیز بخش عمده‌ای از قیمت نهایی بنزین را تشکیل می‌دهند. بنابراین، تغییرات در هرکدام از این عوامل می‌تواند موجب افزایش یا کاهش قیمت بنزین شود و مردم معمولاً از این نوسانات تاثیر زیادی در هزینه‌های روزانه خود می‌بینند.

قیمت گاز طبیعی با افت ۰.۵۷ درصدی به ۳.۳۲۹ دلار رسید. در همین حال، گازوئیل نیز با کاهش ۰.۵۱ درصدی اکنون در سطح ۶۰۸.۷۵ دلار در هر واحد قرار دارد.

در حالی که سایر حامل‌های انرژی با کاهش همراه بودند، قیمت بنزین (RBOB) در بازار جهانی با رشد ۰.۱۲ درصدی مواجه شد و به ۲.۰۲۸۱ دلار به ازای هر گالن رسید. سقف قیمت به ثبت رسیده برای بنزین (RBOB) برابر است با ۴.۳۱۴۴ دلار که در تاریخ یکشنبه ۱۵ خرداد ۱۴۰۱ رقم خورده است.

در معاملات امروز سه‌شنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۴ (۱۵ آوریل ۲۰۲۵)، اغلب حامل‌های انرژی در بازار جهانی با کاهش قیمت مواجه شد. در حالی که نفت، گاز طبیعی و گازوئیل کاهش نسبی را تجربه کرد، قیمت بنزین تنها حامل انرژی بود که روند صعودی داشت، هرچند با نوسانی بسیار محدود.

قیمت نفت سبک آمریکا (WTI) امروز با افت ۰.۵۵ درصدی به ۶۱.۳۰ دلار در هر بشکه رسید. همچنین نفت برنت دریای شمال با کاهش ۰.۶۲ درصدی در سطح ۶۴.۶۰ دلار معامله شد. نفت سبد اوپک نیز بدون تغییر در قیمت، در محدوده ۶۶.۳۵ دلار باقی ماند.

گرانی بنزین از امشب

با داغ شدن دوباره بحث سه‌نرخی شدن بنزین، نگرانی‌ها درباره افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و فشار مضاعف بر اقشار کم‌درآمد بالا گرفته است. در حالی که دولت و مجلس هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌اند، بررسی‌ها نشان می‌دهد خودروهای داخلی با مصرف بالای سوخت، سهمیه ماهانه را خیلی زود پشت سر می‌گذارند؛ موضوعی که می‌تواند به افزایش قیمت کالاها، خدمات و کرایه تاکسی‌های اینترنتی منجر شود.

احتمال سه نرخی شدن بنزین بار دیگر مطرح شد. این تصمیم یعنی افرادی که می‌خواهند بیش از سهمیه ۱۶۰ لیتری در ماه، بنزین دریافت کنند، باید بنزین را با قیمت بالاتری بخرند. این در حالی است مصرف سوخت بسیاری از خودروها بیش از ۱۶۰ لیتر در ماه است و این موضوع می‌تواند هزینه کالا و خدمات ارائه‌شده توسط آن خودروها را بالا ببرد.

با روی کار آمدن دولت چهاردهم و شروع راهکارهای قیمتی در مورد ناترازی‌ها و بحران‌های موجود در کشور، موضوع افزایش قیمت بنزین نیز به یکی از نگرانی‌های مردم تبدیل شد. تاکنون نظرات متعددی از سوی مسئولان در مورد قیمت بنزین مورد بحث قرار گرفت و این بار سناریو سه نرخی شدن بنزین به میان آمد.

مصطفی نخعی، عضو کمیسیون انرژی مجلس، روز چهارشنبه ۲۰ فروردین ماه، در برنامه تلویزیونی تهران ۲۰، با تکذیب احتمال افزایش قیمت بنزین یا کاهش سهمیه‌ها بیان کرد: هیچ طرح مشخصی برای گران‌سازی بنزین نه در مجلس و نه در دولت مطرح نیست.

وی افزود: در حال حاضر یک سناریو وجود دارد و آن هم نرخ سوم بنزین است. این بحث تقریبا در دو سال گذشته در دولت وجود داشته، اما تاکنون تصویب نشده است.

به گفته نخعی، نرخ سوم یعنی علاوه بر نرخ‌های ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی که در حال حاضر وجود دارند، برای کسانی که می‌خواهند سهمیه بیشتری دریافت کنند، قیمت سوم ارائه می‌شود. در حال حاضر افراد ۶۰ لیتر سهمیه ۱۵۰۰ تومانی و ۱۰۰ لیتر سهمیه ۳۰۰۰ تومانی دارند و اگر بخواهند بیشتر از این مقدار بنزین مصرف کنند باید مبلغ بیشتری بپردازند.

البته این عضو کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد که اظهارات مطرح‌شده طی دو سال اخیر نیز مطرح بوده، اما تاکنون این موضوع نهایی نشده است. بنابراین اگر قرار بر تصویب چنین طرحی بود، باید موضوع مذکور در بودجه تصویب می‌شد که این اتفاق رخ نداد.

با اینکه نخعی در نهایت عملی‌شدن این طرح را منوط به تصویب آن در بودجه دانست، اما باید گفت مردم تاکنون بارها مشاهده کرده‌اند که طرحی در بودجه تصویب نشده باشد، اما ناگهان اجرا شود. از این رو، نیاز است که طرح سه نرخی شدن بنزین بررسی شود، چراکه با توجه به میزان مصرف خودروهای داخلی، بسیاری از آنها بیش از ۱۶۰ لیتر در ماه بنزین مصرف می‌کنند.

آیا قیمت بنزین افزایش می یابد

با فرارسیدن نوروز ۱۴۰۴، موضوع سهمیه بنزین تعطیلات نوروزی و همچنین وضعیت قیمت آن، به یکی از پرسش‌های مهم مردم تبدیل شده است. امروز مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرد که روند سهمیه‌بندی بنزین در سال جدید بدون تغییر ادامه خواهد داشت.

مردم می‌توانند با خیال راحت، نوروز ۱۴۰۴ را با سهمیه فعلی بنزین سپری کنند. هر کارت سوخت از اول فروردین، ۶۰ لیتر بنزین یارانه‌ای ۱۵۰۰ تومانی و امکان خرید بنزین آزاد با نرخ ۳۰۰۰ تومانی را خواهد داشت. این سهمیه از ابتدای فروردین ۱۴۰۴ به کارت‌های سوخت واریز می‌شود و محدودیتی برای ایام تعطیلات نوروزی وجود ندارد.

مدیران صنعت نفت تأکید کردند که سیاست فعلی عرضه بنزین سهمیه‌ای و آزاد همچنان ادامه دارد. سهمیه ماه‌های گذشته به صورت تجمیعی در کارت‌های سوخت ذخیره می‌شود و مردم نگرانی بابت سوختن سهمیه نداشته باشند.

اگرچه فعلاً سهمیه و قیمت بنزین در ابتدای سال ۱۴۰۴ بدون تغییر باقی مانده، اما طی ماه‌های اخیر، برخی مسئولان و کارشناسان از احتمال بازنگری در نرخ بنزین سخن گفته‌اند.  افزایش هزینه‌های تولید و توزیع سوخت، رشد مصرف بنزین و نگرانی از واردات مجدد و فشار بر بودجه دولت و حذف یا کاهش یارانه‌های غیرهدفمند از دلایل لزوم افزایش قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴ مطرح شدند.

با این حال، هیچ تصمیم رسمی درباره افزایش قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴ از سوی دولت یا وزارت نفت اعلام نشده و مسئولان فعلاً تاکید دارند که قیمت بنزین تغییری نکرده است.

قیمت بنزین با کارت سوخت

بر اساس اعلامیه منتشر شده از طرف شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، تمامی خودروهای سواری شخصی، موتورسیکلت، وانت، انواع تاکسی، آمبولانس‌ها و سرویس مدارس، دارای سهمیه بنزین هستند. قیمت بنزین با استفاده از کارت ۱۵۰۰ تومان است.

قیمت بنزین امروز در ایران

در اتفاقی بی سابقه قیمت خرده فروشی گازوئیل از بنزین در برخی مناطق جهان به ویژه آمریکا پیشی گرفت. برخلاف تصور عمومی، این وضعیت نه یک اختلال موقتی، بلکه نتیجه هم‌‌‌افزایی عوامل مالیاتی، ژئوپلیتیک، محیط‌‌‌زیستی و صنعتی است.

۵ دلیل اصلی افزایش قیمت گازوئیل شامل ضربه تحریم‌‌‌ها به زنجیره صادرات، جهش سودآوری پالایش گازوئیل، اوج‌‌‌گیری تقاضای صنعتی، محدودیت‌های زیست‌‌‌ محیطی و رقابت چین و هند است.

نخستین و ملموس‌‌‌ترین پیامد اقتصادی افزایش قیمت گازوئیل، رشد فزاینده هزینه‌‌‌های لجستیک است؛ چرا که گازوئیل همچنان سوخت اصلی در ناوگان‌‌‌های حمل‌‌‌ونقل جاده‌‌‌ای، ریلی و دریایی به‌‌‌شمار می‌رود. با افزایش هزینه سوخت، قیمت تمام‌‌‌شده حمل کالا از بنادر به مراکز شهری یا بین کشورهای مختلف، به‌‌‌ویژه در تجارت‌‌‌های منطقه‌‌‌ای، به طرز چشمگیری بالا رفته و این افزایش مستقیما به قیمت نهایی کالاهای مصرفی منتقل شده است. 

از محصولات کشاورزی و مواد غذایی گرفته تا کالاهای صنعتی و واسطه‌‌‌ای، اکنون با قیمت‌های بالاتری به دست مصرف‌کننده می‌‌‌رسند؛ پدیده‌‌‌ای که می‌تواند موج دوم تورم را در بسیاری از اقتصادهای آسیب‌‌‌پذیر فعال کند. 

کارشناسان بر این باورند که در کوتاه‌‌‌مدت و تا زمانی که تحریم‌‌‌های روسیه ادامه داشته باشد، حمل‌‌‌ونقل صنعتی رونق داشته باشد و IMO سیاست‌‌‌های سختگیرانه‌‌‌تری اجرا کند، قیمت گازوئیل در محدوده بالا تثبیت خواهد شد.