خبر مهم اول صبحی درباره حذف یارانه نقدی | شوک جدی به خانوار های دهک های ۴ تا ۹ + جزییات

یارانه نقدی | بیش از ۱۳ سال از آغاز اجرای هدفمندی یارانه‌ها می‌گذرد و تاکنون ۱۶۳ مرحله از یارانه نقدی به‌حساب خانوارهای مشمول واریز شده است؛ اما همچنان، با تغییر دولت‌ها این بحث مطرح می‌شود که سیاست‌های یارانه‌ای که تقریباً همه به آن انتقادهایی دارند، در دولت جدید تغییر می‌کند یا نه.​

دولت چهاردهم در شرایطی روی کار آمد که بحث تمدید طرح تشویقی کالابرگ (فجرانه) در دولت سیزدهم ناتمام مانده بود و از سوی دیگر آمارها از محقق نشدن منابع اختصاصی طرح یارانه‌ها حکایت داشت.

از زمانی اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها تاکنون، از یک‌سو یارانه‌بگیران به‌خصوص در دهک‌های پایین چشم‌انتظار تغییر رقم یارانه نقدی همگام با تورم و رشد قیمت کالاهای اساسی و انرژی هستند و از سوی دیگر، دولت‌ها در تکاپو برای اینکه منابع مکفی برای توزیع یارانه نقدی فراهم کنند.

در این میان، طرح کالابرگ الکترونیک به‌عنوان یک پیوست معیشتی برای اجرای سیاست حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی، روزنه‌ای برای تقویت معیشت اقشار ضعیف، بدون نیاز به تغییر رقم یارانه نقدی عمومی باز کرد و به‌ویژه با اجرای طرح فجرانه، نظر مثبت بسیاری از سیاست‌گذاران حوزه رفاه را به خود جلب کرد.

این طرح سه ماه که از دهه فجر ۱۴۰۲ آغاز شده بود، در حالی در بهار ۱۴۰۳ به پایان رسید که با شهادت آیت‌الله رئیسی و اتمام عمر دولت سیزدهم، فرصتی برای تعیین تکلیف آن دست نداد. حال، خانوارهایی که به مدد طرح فجرانه توانسته بودند معیشت خود را با هزینه پایین‌تر تأمین کنند، در انتظار تصمیم دولت جدید برای نحوه اجرای این طرح هستند.

انتظارات برای واقع‌بین کردن مبلغ یارانه نقدی یک‌طرف ماجراست؛ سوی دیگر ماجرا منابع تأمین شده برای اجرای این طرح است که بنا به اظهارات سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها، منابع تعیین شده برای هدفمندسازی یارانه‌ها در ۶ ماهه امسال محقق نشده و این حوزه عملاً با کسری قابل‌توجه منابع روبروست.

طیبه حسینی، چندی پیش در پاسخ به پیگیری رسانه‌ها در مورد احتمال تغییر رقم یارانه نقدی، گفته بود به دلیل کسری منابع، رقم یارانه تغییر نمی‌کند و هیچ برنامه‌ای برای افزایش این مبلغ یارانه وجود ندارد.

ماجرای دنباله دار حذف و اضافه یارانه ها

به گفته حسینی، در نیمه اول سال جاری، از مجموع منابعی که باید برای هدفمندی یارانه‌ها محقق می‌شد تقریباً ۵۳.۵ درصد محقق شده و ۴۶.۵ درصد کسری منابع وجود دارد.

طبق قانون بودجه، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها به ازای هر نفر مشمول در دهک‌های اول تا سوم ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر فرد در دهک‌های چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان یارانه پرداخت می‌کند.

طبق قانون دولت‌ها مکلف به حذف یارانه ثروتمندان هستند؛ اما به‌جز سال ۱۳۹۳ که ضمن دعوت مردم برای انصراف از دریافت یارانه نقدی، بخشی از مشمولان نیز حذف شدند، هیچ اقدام گسترده‌ای برای حذف یارانه‌بگیران فاقد شرایط انجام نشده است.

در یکی دو سال اخیر با تجهیز داده‌های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و برگزاری آزمون وسع ۶ ماهه، فرایند حذف محدود افراد در دهک بالا و اضافه کردن مشمولان جدید در حال انجام بوده و در پاییز امسال نیز با اجرای آزمون وسع جدید، احتمال تغییر در ترکیب یارانه‌بگیران وجود دارد؛ البته این تغییرات محدود بوده و در حد حذف و اضافه چند هزار نفر خواهد بود.

شوکِ «حذف یارانه ها» با تاخیر در واریز یارانه آبان دهک های ۴ تا ۹

به گزارش اندیشه معاصر، واریز یارانه نقدی آبان ۱۴۰۳ برای دهک‌های چهارم تا نهم که قرار بود ۳۰ آبان به حساب سرپرستان خانوار واریز شود،‌ با تاخیر همراه شده است؛ اتفاقی که البته جدید نیست و هفته گذشته نیز پرداخت یارانه سه دهک اول با تاخیر همراه شد.

روز گذشته سرپرست سازمان هدفمندی یارانه‌ها لزوم هماهنگی بین‌دستگاهی را علت تاخیر در پرداخت یارانه آبان عنوان کرد و گفت: تلاش می‌کنیم یارانه دهک‌های چهارم تا نهم تا پایان امشب پرداخت شود. شما هم اکنون در اندیشه معاصر توضیح سازمان هدفمندی یارانه‌ها درباره علت عدم واریز یارانه‌ها را مطالعه می کنید.

درحالی که طبق روال هر ماه یارانه نقدی دهک‌های چهارم تا نهم ۳۰ام هر ماه واریز می‌شد، یارانه نقدی آبان ماه برای این شش دهک هنوز واریز نشده است.

۵۱ میلیون نفر مشمول یارانه نقدی دهک چهارم تا نهم می‌شوند که بودجه ۱۶ همتی برای پرداخت یارانه این گروه نیاز است.

حسن نوروزی دلیل تاخیر در واریز یارانه‌ها را لزوم هماهنگی بین دستگاه‌های مربوطه عنوان کرد وگفت:یارانۀ هیچ‌کس حذف نشده، بلکه چون منابع تامین نشده، مبالغ به حساب مردم واریز نشده است.

سرپرست سازمان هدفمندی یارانه‌ها گفت: بابت تامین منابع باید هماهنگی با دستگاه‌های مربوطه صورت بگیرد که در حال تلاش هستیم تا پایان امشب یارانه پرداخت شود.

تأخیر در پرداخت یارانه آبان ماه شایعاتی را ایجاد کرد شایعاتی که می تواند منجر به بی اعتمادی بین مردم و دولت شود.

نخستین یارانه نقدی ۱۳ سال قبل به حساب سرپرستان خانوارها واریز شد. نخستین پرداخت در اولین مرحله واریز یارانه نقدی آذر ۱۳۸۹ به مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر فرد بود که آن سال در مجموع مبلغ ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان واریز شد.

طرح هدفمندسازی یارانه‌ها در راستای تحول اقتصادی بوده و به این ترتیب قرار شد فرایند پرداخت یارانه‌ها تغییر کند. در این فرایند با حذف تدریجی یارانه‌ها از مواد سوختی، مواد خوراکی، آب، برق و…، نوع تخصیص تغییر کرده و بخشی از این یارانه‌های حذف شده به صورت نقدی به مردم پرداخت می‌شود.

همان طور که گفته شد با آغاز طرح هدفمندی یارانه‌ها ابتدا مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر فرد پرداخت می‌شد و سال‌ها این مبلغ به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شد تا اینکه، اردیبهشت سال گذشته رئیس جمهور طی گفت‌وگویی که با مردم داشت از سازوکار جدید پرداخت یارانه نقدی در راستای مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها خبر داد و عنوان شد مبلغ یارانه افزایش یافته و بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان خواهد بود. بر این اساس، اولین مرحله از واریز یارانه جدید با مبالغ افزایش یافته، در دومین ماه سال ۱۴۰۱ انجام شد. در حال حاضر اگر سرپرستان خانوار جز دهک‌های اول تا سوم باشند، مبلغ ۴۰۰ هزار تومان به‌ازای هر فرد واریز شده و این عدد برای سرپرست خانوار دهک‌های چهارم تا نهم ۳۰۰ هزار تومان است.

فرایند پرداخت یارانه این گونه است که روز بیستم هر ماه مبلغ به حساب سرپرستان خانوار واریز شده و ساعت ۱۲ بامداد روز بیست و یکم ماه قابل برداشت است. این روند از اردیبهشت سال گذشته تا آبان امسال بدون اختلال ادامه داشت.

صبح روز بیست و یکم آبان در حالی که سازمان هدفمندی یارانه‌ها طی خبری در سامانه خود اعلام کرد «یارانه مرحله ۱۵۳ (آبان ماه) به حساب سرپرستان خانوار کل کشور واریز شد» برای برخی افراد، ساعت حدود ۸:۵۰ از سوی بانک پیامک واریز یارانه ارسال شد.

در خبر سازمان هدفمندی یارانه آمده بود:

یارانه کمک معیشتی مرحله ۱۵۳ (آبان) بر اساس دهک‌بندی اعلامی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به حساب سرپرستان خانوار واریز شده و قابل برداشت است. بر همین اساس، در صورتی که سرپرستان خانوار جز دهک‌های اول تا سوم هستند، مبلغ ۴۰۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر و در صورتی که جز دهک‌های چهارم تا نهم قرار دارند، مبلغ ۳۰۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر به حساب آنان واریز می‌شود.

در این خبر درباره دارندگان کالابرگ الکترونیکی نیز آمد:

چنانچه سرپرستان خانوار از کالابرگ الکترونیکی استفاده نکرده باشند رقم کامل یارانه برای آنها قابل برداشت است و در صورت استفاده به همان میزان از یارانه خانوار کسر شده و باقی مانده مبلغ به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.

کسر اقساط تسهیلات اربعین و وام کرونایی در صورتی که سرپرستان خانوار پیش از این نسبت به دریافت تسهیلات قرض‌الحسنه ۱۰ میلیون ریالی دوم کرونا اقدام نموده‌اند، باقی مانده اقساط این تسهیلات از مبلغ واریزی به حساب آنان کسر خواهد شد. همچنین سرپرستان خانواری که تسهیلات اعزام به عتبات عالیات (اربعین) را دریافت کرده‌اند اقساط این تسهیلات به نسبت بعد خانوار از حساب آنها کسر خواهد شد.

در حالی که یارانه برخی خانوارها با تأخیر چند ساعت واریز شده بود برای بعضی افراد این تأخیر بیش از یک روز بود./ اندیشه معاصر