غافلگیری دولت پزشکیان در پرداخت یارانه ها | 100/000 تومان به یارانه برخی دهک ها اضافه شد | مرحله جدید به‌روز‌رسانی اطلاعات اقتصادی خانوارها

یارانه نقدی | با اعلام رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان، جدید‌ترین به‌روز‌رسانی داده‌های اطلاعاتی خانوارهای ایرانی برای دریافت یا عدم دریافت یارانه نقدی در مهرماه امسال عملیاتی می‌شود. آنچه که محل پرسش خانوارهای دهک‌های دهگانه درآمدی است، نحوه به‌ر‌وز‌رسانی است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد، داده‎ها ترکیبی از متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی است که توسط رصدخانه رفاه ایرانیان استخراج می‌شود. آخرین بار به‌روزرسانی در دی‌ماه سال گذشته صورت گرفت و بر اساس آن 60 هزار خانوار جدید به جمع یارانه‌بگیران اضافه شدند و یارانه نقدی 60 هزار خانوار پردرآمد نیز قطع شد.

گفتنی است، در حال حاضر 79 میلیون و 600 هزار نفر از جمعیت کشور مشمول دریافت یارانه نقدی هستند، البته داده‌های نهاد نظارتی دیوان محاسبات کل کشور نشان می‌دهد که سال گذشته 81 میلیون ایرانی یارانه نقدی دریافت کرده‌اند.

 اولویت حذف گروه‌های پردرآمد -یارانه نقدی

علیرضا محمدی، رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان در جدیدترین اظهارات خود گفته است، مرحله جدید به‌روز‌رسانی اطلاعات اقتصادی خانوارها مهرماه انجام می‌شود.

بنا به ‌بند «د» تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ که براساس آن، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است ضمن به‌روزرسانی داده‌ها، دو بار در سال با اتکا به داده‌های متقن و ثبتی پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و واقعیت‌های اقتصادی کشور، درآمد سرانه خانوارها و قدرت خرید مردم، نسبت به شناسایی گروه‌های مشمول حمایت و مشمولان ماده ۱۳ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و برقراری حمایت‌های یارانه‌ای آنها و اعلام حذف گروه‌های پردرآمد از حمایت‌های یارانه‌ای اقدام کند.

اعمال دهک‌های جدید یارنه نقدی

حالا طبق آیین‌نامه اجرایی بند الف، جزء ۶، تبصره ۸ قانون برنامه و بودجه سال ۱۴۰۳، وسع‌سنجی، رتبه‌بندی و دهک‌بندی خانوارها، براساس شاخص‌های دریافتی از سوی دستگاه‌ها امسال بر عهده وزارت تعاون و تصمیم‌گیری برای حذف یا اضافه کردن افراد مشمول با سازمان هدفمندی یارانه‌هاست که البته به دلیل تغییرات در دولت، نهایی شدن آیین‌نامه مذکور به تعویق افتاد و قرار است در هفته آتی پس از نهایی شدن و به محض ابلاغ، نسبت به اعمال دهک‌های جدید اقدام شود.

 به‌روزرسانی بر اساس متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی

بر پایه گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، عملیاتی کردن آزمون وسع براساس شاخص‌های اجتماعی- اقتصادی دریافت شده از سوی دستگاه‌های مختلف همچون بانک مرکزی، سازمان مالیاتی کشور، خزانه‌داری کشور، سازمان اداری و استخدامی، فرماندهی انتظامی، صندوق‌های بیمه‌ای دولتی و خصوصی، نهادهای حمایتی و... بوده است.

بر پایه گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، آزمون وسع اعمال شده در سال 1402 ترکیبی از 11 شاخص‌ اقتصادی بوده است. خرید کارت ماهانه شاپرک برای 4 سال متوالی، واریز به حساب 3 سال متوالی، مانده حساب 3 سال متوالی، تراکنش ماهانه پایا 2 سال متوالی، تراکنش ساتنا 2 سال متوالی، تراکنش ماهانه کارت به کارت 2 سال متوالی، ارزش خودرو، حقوق و دستمزد، تسهیلات دریافتی از بانک‌ها و هزینه‌های درمان خانوار از شاخص‌های اصلی برای ارزیابی داده‌ها جهت تعیین وسع و اعمال آن بوده است.

در آزمون وسع به اجرا درآمده در دی‌ماه 1402، برای نخستین بار در راستای تعدیل دهک‌های درآمدی به نفع گروه‌های آسیب‌پذیر، شاخص‌های غیراقتصادی نیز لحاظ شد. بعد خانوار، جنسیت سرپرست خانوار، عضو معلول در خانوار، عضو دارای بیمار خاص و پرهزینه در خانوار، تعداد افراد واقع در سن کار در خانوار و عضو نهادهای حمایتی در خانوار از شاخص‌های غیر اقتصادی بودند که در آزمون وسع به عمل آمد تا براساس آن خانوارهای نیازمند، کم‌درآمد و آسیب‌پذیر اقتصادی با جابه‌جایی در دهک‌های درآمدی، در دهک واقعی خود قرار گیرند. برای آنکه تحلیل، دقت و عدالت در رصد داده‌ها و تعیین آزمون وسع صورت گیرد، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دهک‌های درآمدی از بعد خانواری را خارج و به صورت نفری دهک‌بندی کرد تا این‌گونه فاصله دهک‌ها ساده شوند. در گام بعدی، دهک‌های درآمدی به صورت صدک دسته‌بندی شدند تا تحلیل بین دهک‌ها کلی نباشد و خیلی ریزتر و دقیق‌تر مورد بررسی قرار گیرند، از این رو هر دهک درآمدی تبدیل به 10 قسمت و به عبارتی صدک شد./جماران

آخرین جزییات از تغییر دهک‌بندی و مبلغ یارانه‌ها

طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها، در اظهارات اخیر خود به بررسی وضعیت یارانه‌ها و امکان افزایش مبلغ آن در سال ۱۴۰۳ پرداخت.

طبق تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۲، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف به پرداخت یارانه نقدی به اقشاری است که از طرف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان یارانه‌بگیر شناخته شده‌اند.

در حال حاضر، یارانه به دهک‌های ۱ تا ۳ مبلغ ۴۰۰ هزار تومان و به دهک‌های ۴ تا ۹ مبلغ ۳۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شود.

حسینی بیان کرد که یارانه فعلی نیز با تحقق صد درصدی منابع مالی همراه نبوده و به همین دلیل امکان افزایش مبلغ یارانه وجود ندارد. در نیمه اول سال ۱۴۰۳، حدود ۵۲ تا ۵۳ درصد از منابع مورد نیاز محقق شده و سازمان با ۵۰ درصد کسری منابع مواجه است.

بودجه سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها براساس منابعی که محقق می‌شود، تعیین می‌شود. اگر منابع مالی افزایش پیدا کند، امکان افزایش مبلغ یارانه نیز وجود خواهد داشت.

علاوه بر یارانه نقدی، سازمان باید یارانه طرح دارویار (شیرخشک، دارو و ملزومات پزشکی)، مستمری بهزیستی و کمیته امداد وهمچنین مواردی که در جدول ۱۴ قانون بودجه لحاظ شده‌ است را باتوجه به منابعی که داریم پرداخت کند.

سازمان برنامه و بودجه مسئولیت تعیین منابع و مصارف را بر عهده دارد و این سازمان است که باید تصمیم بگیرد که چگونه منابع و مصارف را برای پرداخت یارانه‌ها تخصیص دهد.

 حسینی اشاره کرد که نظرات افراد درباره مبلغ یارانه متفاوت است و ممکن است برای یک فرد ۱۰ میلیون تومان هم کم باشد، در حالی که برای فرد دیگر ۳۰۰ هزار تومان کافی باشد. بنابراین، رضایت افراد از مبلغ یارانه به منابع دولت و شرایط اقتصادی بستگی دارد.

سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها در پایان تأکید کرد که افزایش مبلغ یارانه در سال ۱۴۰۳ به دلیل عدم تحقق منابع مالی و شرایط اقتصادی امکان‌پذیر نیست و باید به منابع دولت و نیازهای جمعیت یارانه‌بگیر توجه شود./اعتمادآنلاین