تغییر فرمول «متناسب‌سازی» همه را نگران کرد | حقوق بازنشستگان چقدر افزایش می یابد؟

حقوق بازنشستگان| بازنشستگان از اصلاح آیین‌نامه متناسب‌سازی توسط دولت ابراز نگرانی کردند.

به گزارش ایلنا، اصلاح آیین‌نامه متناسب‌سازی از سوی دولت به این ترتیب که حقوق شاغلان بعد از کسر مالیات و بیمه، مشمول قواعد هم‌ترازی شود، موجب نگرانی بازنشستگان شده است.

محمدسعید بهوندی، فعال صنفی فرهنگیان بازنشسته در این رابطه می‌گوید: بر اساس آیین‌نامه‌ی اجرایی که به تصویب دولت رسیده، متاسفانه بناست ۹۰ درصد متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان که خودش از ریشه و اصل ماجرا ۱۰ درصد کمتر است، باز دوباره پس از کسر بیمه‌ی سهم فرد و مالیات بر درآمد از جمع حقوق و فوق‌العاده‌‌های مشمول کسور بازنشستگی شاغلین همتراز برای بازنشستگان محاسبه شود و این یعنی؛ قطعاً کمتر از ۹۰ درصد خواهد شد.

 وی افزود: این شیوه‌ی عمل مد نظر دولت، دقیقاً بر خلاف نص قانون متناسب‌سازی است. زیرا در بند ۱ جزء ( ر) ماده‌ی ۲۸ قانون برنامه‌ی هفتم توسعه صرحتاً چنین آمده است «به‌منظور برقراری عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان و نیز منتاسب‌سازی حقوق بازنشستگان با نود درصد حقوق و فوق‌العاده‌های مشمول کسور شاغلان مشابه و همتراز، دولت مکلف است تا پایان سال سوم برنامه اقدام لازم را به‌ عمل آورداین افزایش از سال ۱۴۰۳ در سال اول معادل چهل درصد و در سالهای دوم و سوم هر کدام سی درصد ما‌به‌التفاوت تا نود درصد یاد‌شده خواهد بود. آیین‌نامه اجرایی این جزء به‌ تصویب هیات وزیران می‌رسد». حال شما بگویید؛ در کجای این بند کوچکترین اشاره‌‌ای به عبارت «پس از کسر فلان آیتم» یا کسر بیمه و مالیات شده؛ بنابراین باید پرسید با این اصلاحات دولت به دنبال چیست؟!

بهوندی ادامه داد: نمایندگان مجلس به عنوان ناظران بر اجرای قانون که اجرای آن هم باید کامل و هم مطلوب باشد، مطمئناً وظیفه داریند پیش از اجرای متناسب‌سازی توسط دولت و ایجاد گرفتاریهای مضاعف بعدی، به سرعت و بدون کوچکترین مماشات، جلو این عمل خلاف قانون را گرفته و متولیان را موظف سازید تا بر مبنای مُرِّ قانون آن را اصلاح کنند.

مدیرعامل صندوق بازنشستگان فولاد اعلام کرد که همسان‌سازی حقوق ۸۳ هزار نفر از بازنشستگان این صندوق طبق مصوبه و قانون بودجه در سال جاری عملیاتی خواهد شد.

سید حجت کاظمی روز یکشنبه در حاشیه نشست بررسی مشکلات صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد امور مازندران در ساری به خبرنگاران اظهار کرد: این صندوق در ۲ حوزه درمان کامل بازنشستگان از طریق بیمه تکمیلی آتیه‌سازان حافظ و همسان‌سازی حقوق با جدیت ورود پیدا کرده است.

ایرنا نوشت: وی با بیان این که اعتراض بازنشستگان در مورد مصوبه همسان‌سازی حقوق سال ۱۳۹۹ و سال جاری در حال بررسی و عملی شدن است، ادامه داد: اجرای همسان‌سازی ۳۰ و ۴۰ درصدی حقوق بازنشستگان فولاد کشور طبق برنامه هفتم توسعه عملیاتی می‌شود.

مدیرعامل صندوق بازنشستگان فولاد به اهمیت ارایه خدمات درمانی کامل و جامع به بازنشستگان اشاره کرد و گفت: طبق بررسی‌های صورت گرفته، بیمه آتیه‌سازان حافظ با بعضی از مراکز درمانی منطقه شمال قرارداد ندارد که این مقوله سبب گلایه بازنشستگان شد.

کاظمی با تاکید بر لزوم رفع این مشکل بازنشستگان فولاد در شمال کشور، خاطرنشان کرد: این موضوع تا ۴۸ ساعت آیند باید حل و فصل شود.

کاظمی با بیان این که بازنشستگان فولاد کشور در بدترین شرایط شغلی سال‌ها کار سخت و زیان‌آور انجام دادند و اکنون باید از همه مراکز خدمات درمانی بخش‌های خصوصی و دولتی در قالب بیمه تکمیلی بهره‌مند شوند، تصریح کرد: اگر بیمه آتیه‌سازان نسبت به این موضوع مهم و قرارداد با همه مرکز درمانی اقدام نکند، صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد نسبت ادامه کار با این بیمه تصمیم‌گیری خواهد کرد.

کاظمی اظهار کرد: امروز مهم‌ترین درخواست‌های جامعه هدف این صندوق افزایش تعداد مراکز درمانی طرف قرارداد با صندوق و همچنین همسان‌سازی حقوق است که هر ۲ موضوع باید حل و فصل شود.

وی افزود: البته برخی از ایرادها مربوط به بندهای قرارداد با بیمه‌های گذشته و حتی بیمه آتیه‌سازان است که ما مطابق مطالبات کانون‌های بازنشستگان آمادگی لازم برای اصلاح بندهای قرارداد را داریم.

حقوق بازنشستگان متناسب سازی می‌شود؟

یک کارشناس حوزه رفاه و تامین اجتماعی متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را مسئله‌ای پیچیده و چندوجهی می‌داند و معتقد است برای برقراری عدالت در پرداخت مستمری باید هم مصالح نسل کنونی و هم منافع نسل آینده از صندوق‌های بازنشستگی را یکجا دید و با در نظر گرفتن شاخص‌هایی، چون سنوات بیمه پردازی، دریافتی بازنشستگان را بهبود بخشید.

به نقل از ایرنا، در قانون برنامه هفتم توسعه به مواردی در خصوص متناسب سازی یا همسان سازی حقوق بازنشستگان پرداخته شده است، بازنشستگان که چشم امید به افزایش حقوق و پُر برکت شدن سفره‌های خود دارند هر خبری را در این زمینه پیگیری می‌کنند، اما سوال‌ها و ابهاماتی مطرح شده که نیازمند تنویر افکار عمومی است.

در بند الحاقی ماده ۲۹ قانون برنامه هفتم پیشرفت آمده است: به منظور عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان و نیز متناسب سازی حقوق بازنشستگان با ۹۰ درصد حقوق و فوق العاده‌های مستمر مشمول برداشت کسور شاغلان مشابه و همتراز، دولت مکلف است تا پایان سال سوم برنامه اقدام لازم را به عمل آورد؛ این افزایش از سال ۱۴۰۳ در سال اول معادل ۴۰ درصد و در سال‌های دوم و سوم هرکدام ۳۰ درصد مابه التفاوت ۹۰درصد یاد شده خواهد بود.

درباره این بند از قانون برنامه هفتم پیشرفت، خبرنگار حوزه رفاه و تامین اجتماعی ایرنا در گفت‌وگویی تفصیلی با علی حیدری کارشناس رفاه وتامین اجتماعی به مباحث مطرح شده در حوزه متناسب سازی حقوق بازنشستگان پرداخت.

وی معتقد است صندوق‌های بازنشستگی در همه جای دنیا صندوق‌های بین نسلی هستند و می‌بایست علاوه بر تامین منافع نسل کنونی، منافع نسل‌های آتی را هم تامین کنند؛ تاثیر مسایل اقتصادی و مالی نظیر تورم بر حقوق بازنشستگان، تاثیر متناسب سازی بر سطوح مختلف مستمری بگیران از دیگر مباحثی بود که در این گفتگو مطرح شد که به شرح زیر است:

حقوق بازنشستگان-متناسب‌سازی؛ مساوات در پرداخت یا عدالت در اصول

این کارشناس رفاه و تامین اجتماعی گفت: یکی از مطالبات و انتظارات بازنشستگان و تشکل‌های مرتبط با این قشر نحوه افزایش سنواتی حقوق بازنشستگان در سطوح مختلف تصمیم‌گیری و اجرایی کشور بوده که در سال‌های اخیر مورد توجه افکار عمومی و رسانه‌ها نیز قرار گرفته است.

حیدری با بیان اینکه این انتظار جامعه بازنشستگی هر بار با اصطلاحات مختلفی از جمله یکسان‌سازی، همسان‌سازی و یا هم ترازی مطرح شده است، افزود: به تازگی نیز شاهد آن هستیم که از عبارت «متناسب سازی» استفاده می‌شود که همه این عبارات یک مفهوم و بیان یک مطالبه یعنی افزایش سنواتی حقوق بازنشستگان است.

وی با تاکید بر اینکه در موضوع افزایش حقوق بازنشستگان باید بین «مساوات و عدالت» تفاوت قائل شد، اظهار داشت: عده‌ای معتقدند افزایش سنواتی حقوق بازنشستگان مختلف با هر نوع و نحوه و میزان پرداخت حق بیمه بایستی با یکدیگر مساوی باشد یعنی مساوات و برابری رعایت شود؛ در مقابل برخی معتقدند بایستی افزایش سنواتی حقوق بازنشستگی براساس قاعده عدالت و اصول، قواعد و محاسبات بیمه‌ای و متناسب با میزان سنوات و مبلغ پرداخت حق‎ بیمه انجام پذیرد.

حیدری ادامه داد: به تازگی نیز یک مطالبه جدید در حوزه حقوق بازنشستگان مطرح شده و آن اینکه حقوق بازنشستگی باید با حقوق شاغل فعلی در پست مشابه، برابر باشد که البته باید یادآور شد که این موضوع با قواعد نرخ جایگزینی در صندوق‌های بیمه مغایر است.

وی در ادامه به عوامل موثر بر تعیین حقوق بازنشستگی افراد اشاره کرد و گفت: سطح بندی بیمه (پایه، مازاد و مکمل) نوع تأمین مالی طرح، نوع مالکیت و مدیریت صندوق بیمه‌ای (دولتی، عمومی غیردولتی، خصوصی) و نوع شرکای اجتماعی صندوق یعنی دوجانبه (کارمند + دولت) یا سه جانبه (کارگر+ کارمند + دولت) و بویژه نوع نگاه دولت‌ها از مولفه‌های تاثیرگذار بر این موضوع به شمار می‌روند.

این کارشناس حوزه رفاه و تامین اجتماعی خاطرنشان کرد: یکی از عوامل موثر بر پرداخت حقوق بازنشستگان که البته مهمترین عامل نیز هست، وجود زیرساخت‌های ملی لازم برای تامین و تضمین حداقل زندگی است یعنی خط فقر مطلق یا نسبی برای اقشار و گروه‌های هدف ترسیم شود، زیرا در غیر این صورت، از سازمان‌ها و صندوق‌های بیمه گر توقع تضمین و تامین حداقل زندگی بوجود می‌آید.

حقوق بازنشستگان-نقش پررنگ تورم در تعیین دستمزد

حیدری با بیان اینکه متناسب سازی حقوق و دستمزد با توجه به شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه متفاوت است، گفت: رابطه نرخ تورم با میزان افزایش حداقل دستمزد دولتی و کارگری و همچنین میزان و نوع افزایش سایر سطح دستمزدی با نرخ افزایش مستمری‌های بازنشستگی بر کسی پوشیده نیست.

این کارشناس حوزه رفاه اجتماعی بیان داشت: متغییر‌های اقتصادی نظیر ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم، وضعیت اشتغال و ازدواج جوانان از دیگر عواملی است که بر درآمد و هزینه خانواده‌های تحت پوشش صندوق‌های بازنشستگی اثرگذار است.

وی در مورد اینکه آیا بازنشستگان می‌توانند از امکانات و مزایای برابر با شاغلان برخوردار باشند، توضیح داد: در دستگاه‌هایی که صندوق بیمه و بازنشستگی خود را دارند، این امور قابل انجام است که در این زمینه می‌توان به بازنشستگان لشکری، نفت، مس، فولاد، بیمه‌ها و بانک ها، شهرداری و حتی صدا و سیما اشاره کرد.

وی ادامه داد: در خصوص سایر صندوق‌هایی که در آنها ارتباط سیستماتیک بیمه شده (کارمند و کارگر) پس از بازنشستگی با سازمان و یا کارگاه محل کار قطع می‌ شود، در عمل این امر میسر نیست.

راهکار متناسب‌سازی عادلانه حقوق بازنشستگان

این کارشناس حوزه رفاه و تامین اجتماعی درباره اینکه باید چه روش‌هایی را در متناسب سازی حقوق بازنشستگان مدنظر قرار داد، گفت: در متناسب سازی شاخص‌هایی، چون نرخ تورم مورد تایید بانک مرکزی، متوسط هزینه خانوار، حقوق شاغلان مشابه و حداقل یا حداکثر دستمزد مورد توجه قرار می‌گیرد.

حیدری ادامه داد: صرف نظر از شاخص‌های مبنایی در متناسب سازی، نحوه اعمال آن در بین بازنشستگان نیز متفاوت است، زیرا سنوات خدمت بازنشستگان و سطوح دریافتی آنان با یکدیگر تفاوت دارد.

وی این نکته را نیز یادآور شد: در حقوق بازنشستگی برخی اقشار همچون اساتید دانشگاه و یا قضات، علاوه بر شاخص‌های بیمه‌ای، مباحثی، چون حفظ احترام و منزلت آنان بعد از بازنشستگی نیز در نظر گرفته می‌شود که باید بار مالی آن از سوی دولت پذیرفته شود.