۱.۵ میلیارد دلار سهم مشهد از احیا رابطه ایران و عربستان

رویداد۲۴ نوشت: سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در هفته‌های اخیر با محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان در ریاض دیدار کرد. این دیدار برای اولین بار پس از حمله به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد صورت گرفت که علاوه بر تبعات سیاسی، تبعات اقتصادی نیز برای هر دو کشور به همراه داشت. با توجه به آمار و ارقام به نظر می‌رسد بعد از ۷ سال به لحاظ اقتصادی تبعات منفی برای ایران بیشترازعربستان بوده است.

سال ۹۵ خبرگزاری ایلنا به نقل از محمد قانعی رئیس وقت اتحادیه هتل‌داران مشهد از کاهش سفر ۱ میلیون ۵۰۰ هزار نفر از زائران عربستان، بحرین و کویت به مشهد خبر داده بود؛ زائرانی که به گفته قانعی بیش از متوسط یک توریست هزینه می‌کردند و دست‌کم ۱۰ روز فقط در این شهر اقامت داشتند؛ به طوری‌که شرکت‌های مسافربری و سرمایه‌گذاران عربستانی اقدام به اجاره سالیانه هتل و حتی ساخت هتل‌های ۵ ستاره در این شهر کرده بودند.

گزارش خبرنگار رویداد۲۴ در مشهد نشان می‌دهد که پس از سفر رئیسی به ریاض، شرایط در مشهد هم تغییر کرده و فعالان اقتصادی به خصوص در بخش گردشگری پس از ۷ سال آماده پذیرایی از زائران کشور‌های حوزه خلیج فارس هستند و منتظرند آن سفر و رایزنی‌های پس از آن بتواند شرایط را به نفع آنها تغییر دهد.

تاثیر اقتصادی سفر زائران کشورهای عربی خلیج فارس به مشهد

فارغ از هتل‌ها، مغازه‌داران و کاسبان هم منتظر سفر زائران عربستانی، بحرینی و کویتی به مشهد هستند. محمد احمدی که در فلکه آب نزدیک هتل الماس رستوران دارد، به خبرنگار رویداد۲۴ گفته «ما مشهدی‌ها بیشتر از سایر مردم اخبار ایران و عربستان را پیگیری می‌کنیم، روزی نیست که کانال‌های تلگرامی مشهد خبری در این مورد نزنند. با کاهش ارزش پول ما، زائران عراقی بیشتر شده و بیشتر هزینه می‌کنند چون پول آن‌ها تقریبا ۳ برابر ما شده است اما زائران کشور‌های خلیج فارس مدل دیگری هستند. عراقی‌ها فقط برای هتل و غذا هزینه می‌کنند، اما یک زائر عربستانی در ۱۰ یا ۱۵ روزی که اینجا هست سوغات زیادی می‌خرد مخصوصا الان که ارزش پول آن‌ها بیشتر از قبل شده و بالطبع راحت‌تر هزینه می‌کنند.»

احسان کاظمی بنکدار پوشاک در مشهد به رویداد۲۴ می‌گوید: «زائران حوزه خلیج فارس فقط حرم نمی‌روند بلکه به دیگر مکان‌های دیدنی شهر هم سر می‌زنند، طرقبه، شاندیز و پارک‌ها بخشی از تور آن‌ها را تشکیل می‌دهد، بنابراین علاوه بر رونق کسب و کار مغازه‌های اطراف حرم، مال‌ها و پاساژ‌ها نیز از این توریست‌ها بهره‌مند خواهند شد. الان هر جا چند نفر جمع می‌شوند یکی از بحث‌ها همین موضع آمدن زائران عربستانی است حتی برخی می‌گویند گوسفند جلو پای زائران عربستانی امام رضا قربانی می‌کنند.»

مقیمیان عضو هیات رئیسه اتحادیه هتل‌داران مشهد در گفتگو با خبرنگار رویداد۲۴ گفته «در زمان کرونا هتل‌های لوکس و ۵ ستاره بیشترین آسیب را دیدند، زیرا قشری که مشتریان این نوع هتل‌ها هستند محتاط‌‌تر هستند و تا زمانی که وضعیت کرونا به طور کامل عادی نشده بود به مشهد سفر نمی‌کردند، در حالیکه هتل‌های معمولی و مهمانسر‌ها مسافر داشتند، اما این هتل‌ها خالی بودند و دیرتر به حالت عادی برگشتند. الان این امیدواری وجود دارد که با احیای روابط ایران و عربستان، زائران این کشور به مشهد دوباره مثل گذشته شوند.»

مقیمیان گفته «وقتی زائران عربستانی به ایران بیایند، به این معناست که روابط ایران و عربستان عادی شده است و این بدان معناست که کشورهای عرب دیگری که تحت تاثیر سیاست‌های عربستان هستند هم در تصمیماتشان تجدیدنظر کنند و آنها نیز به ایران و مشهد بیایند که خب این یعنی رونق چندین برابری اقتصاد مشهد؛ و جبران خساراتی که در دوره کرونا تحمیل شد.

اقامت زائران در اطراف مشهد

عضو هیات رئیسه اتحادیه هتل‌داران مشهد گفته «تورم حتی روی کسانی که درآمد بالایی دارند هم اثر گذاشته و مهمانان هتل‌های لوکس حداکثر ۳ روز در هتل می‌مانند و هدف آن‌ها از سفر فقط زیارت است. وضعیت قشر متوسط و ضعیف نیز که روشن است، فقط برای غذا هزینه می‌کنند آن هم نه اینکه رستوران بروند، بلکه سعی می‌کنند درخانه‌های اجاره ایی محله‌های دورتر از حرم یا حتی اطراف شهر خانه بگیرند که امکانات پخت و پز هم داشته باشند. به طور کلی اقتصاد هتل‌های ۴ و ۵ ستاره و مراکز گردشگری کاملا وابسته به زائران عراقی و عمانی است.»

سازمان حج و زیارت به دنبال انحصار

مقیمیان درباره ورود گردشگران و زائران کشور‌های حوزه خلیج فارس به مشهد گفته «الان وضعیت به صورت یک‌طرفه خوب شده است به طوری‌که عربستان به صورت انفرادی به ایرانی‌ها ویزا حج عمره می‌دهد هر چند سازمان حج و زیارت از این مسئله دلخور است و می‌خواهد این مدل ویزا در انحصار خودش باشد، اما از آن طرف هنوز ویزایی برای اتباع عربستانی برای سفر به ایران صادر نشده است. با توجه به نزدیکی قطر، بحرین و کویت به این کشور تا زائر عربستانی وارد مشهد نشود، زائری از این کشور‌ها نخواهند آمد. در نهایت ما هم مانند سایر مردم منتظر هستیم و امیدواریم هر چه زودتر این اتفاق رخ دهد.»

مقیمیان در خصوص سرمایه‌گذاری عربستانی‌ها و کویتی‌ها در مشهد گفته پیش از حمله به سفارت و کنسولگری عربستانی‌ها سرمایه‌گذاری خوبی در مشهد داشتند، به طور مثال شیخ عبدالحی که از شیعیان قطیف عربستان است به اتحادیه مراجعه کرده بود و درخواست ساخت ۱۴ هتل ۵ ستاره به نیت ۱۴ معصوم را داشت و جالب اینکه پس از اخذ مجوز با سرعت عجیبی شروع به کار کرد و تا به امروز ۳ هتل را تکمیل کرده است.

هتل‌های ۱۴ گانه عربستان در مشهد

مقیمان می‌گوید: اگر روابط دو کشور ادامه داشت تاکنون تمام این هتل‌ها تکمیل شده بود آخرین هتلی که از این مجموعه افتتاح شد هتل ضیافت الرضا بود، همچنین شنیده شده هتل کوثر که متعلق به کویتی‌ها است و تا چند وقت پیش بسته بود دوباره فعال شده و دارند کار‌های مقدماتی وبازسازی را انجام می‌دهند، اما نگرانی‌ها وجود دارد مسائل رخ داده در بازی سپاهان و الاتحاد باعث شده که آژانس‌های عربستانی فعلا همه کار‌ها را معلق نگه دارند در حالیکه پیش از این ما در حال مکاتبه بودیم و کار‌های اولیه را انجام داده بودیم.

مقیمیان می‌گوید: در آخرین سالی که رابطه برقرار بود نزدیک ۱.۵ میلیون زائر سالانه از کشور‌های حوزه خلیج فارس وارد مشهد می‌شدند که هر کدام حداقل هزار دلار هزینه می‌کردند؛ یعنی ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار؛ برقرار شدن این گردش مالی می‌تواند اقتصاد مشهد را تکان اساسی بدهد.

نگاه مردم مشهد به ریاض است و امیدوارند در غیاب چینی‌ها دو رئیس دولت بتوانند به توافق‌های بزرگتری برسند. تا دیروز اراده چین سبب شده بود دو کشور دور یک میز بنشینند و حالا جنگ غزه و اسرائیل! اگر همه چیز به خوبی پیش برود سفارت عربستان از هتل خارج خواهد شد و دیپلمات‌های عربستانی چمدان خود را باز خواهند کرد و آن وقت می‌توان امیدوار بود که کنسولگری این کشور در مشهد نیز فعالیت رسمی خود را شروع کند.