مقام عالی رتبه کشوری درگذشت | ایران عزادار شد + عکس و علت فوت

فیروز نادری، دانشمند ایرانی و از مدیران پیشین ناسا، جمعه ۱۹ خرداد در بیمارستانی در آمریکا درگذشت. یکی از نزدیکان این دانشمند ایرانی خبر درگذشت او را تایید کرد.

نادری ماه گذشته به دنبال افت ناگهانی ضربان قلب از حال رفته و سرش به دیوار اصابت کرده بود. این حادثه باعث جابجایی مهره گردن و آسیب دیدگی نخاع او شده بود.

فیروز نادری، متولد شیراز، بیش از سه دهه در سازمان هوا و فضای آمریکا، ناسا، در سمت‌های مختلفی از جمله مدیرکل اکتشافات منظومه شمسی فعالیت کرده بود.

زندگی و تحصیلات

فیروز نادری در ۵ فروردین ۱۳۲۵ در شهر شیراز به دنیا آمد. اصالتا از طایفه دره شوری یکی از طایفه‌های ایل قشقایی است [۵] . او تحصیلات متوسطه خود را در ایران به اتمام رساند و پس از آن به ایالات متحدهٔ آمریکا مهاجرت کرد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی برق پی گرفت. وی دورهٔ کارشناسی خود را در دانشگاه ایالتی آیووا و کارشناسی ارشد و دکترای خود را در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به اتمام رساند.[۶][۷] نادری، پس از پایان تحصیل به ایران بازگشت و ضمن گذراندن خدمت سربازی، مدتی در مرکز سنجش از دور ایران فعالیت کرد.

فیروز نادری در هنگام مدیر فنی مرکز سنجش از دور ایران. روزنامه رستاخیز، ۱۸ شهریور ۱۳۵۷

وی در مدت همکاری خود با ناسا مشاغل فنی و مدیریتی متعددی را در زمینه ماهواره‌های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور، رصدخانه‌های تحقیقاتی اختر فیزیک، اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومه شمسی برعهده داشت.[۸] نادری از سال ۱۹۹۶ مدیر برنامه منشأ حیات ناسا بود. وی در سال ۱۹۷۶ به JPL پیوست و به عنوان مدیر آزمایش‌های پروازی علوم فضا و مدیر طرح پراکندگی سنجی ناسا به کار پرداخت. علاوه بر اینها وی در مرکز مدیریت ناسا، سرپرستی برنامه فناوری ارتباطات پیشرفته ماهواره‌ای را بر عهده داشت و در JPL نیز مدیر برنامه ماهواره‌های متحرک بود. وی از سال ۲۰۰۰ نیز مدیریت برنامه تازه تأسیس برنامه مریخ را بر عهده گرفت. وظیفه مرکز برنامه مریخ آن است که تمام تحقیقات مربوط به مریخ را هدایت و برنامه‌ریزی کند. وی، در فروردین ماه ۱۳۷۹ به سمت مدیر پروژه‌های اکتشاف مریخ منصوب شد[۹] در پی موفقیت کاوشگرهای مریخ، نادری به سمت معاون و مدیر ارشد برنامه‌ریزی مرکز JPL (آزمایشگاه پیشرانش جت)، از مهم‌ترین مراکز فضایی ناسا منصوب شد و در سمت جدید به عنوان مسئول طراحی برنامه‌ها و راهبردهای مرکز، تجاربش در ماموریت‌های مریخ را در مطالعه سایر بخش‌های جهان از زمین تا کهکشان‌های دور به کار بسته‌است. وی همچنین مسئولیت طراحی چشم‌انداز راهبردی پنج تا ۲۰ ساله JPL را برعهده داشت.[۸] وی در سال ۲۰۱۱ به سمت مدیر پژوهش‌های روباتیک منظومه خورشیدی منصوب گشت.[۱۰]

او در مصاحبه با برنامه پارازیت به این سؤال که نظرش دربارهٔ تئوری استیون هاوکینگ دربارهٔ عدم وجود خدا چیست پاسخ داد که به هیچ نوع دین و مذهب اعتقاد ندارد، خدا برایش از دین مجزا ست و اندیشه سپیریچوال دارد.[۱۱]

حادثه و درگذشت

در اطلاعیه‌ای که در فیسبوک آقای نادری همراه با عکسی از او در تخت بیمارستان منتشر شده، آمده بود که او در پی افت ناگهانی ضربان قلب از حال رفته و به دلیل برخورد سرش به دیوار و جابجایی مهره گردن، نخاعش آسیب دیده است که باعث شده از گردن به پایین فلج شود. او گفت که عمل جراحی‌اش روز دوشنبه ۱ خرداد انجام شده و دوران نقاهتش چهار تا پنج ماه طول می‌کشد. [۱۲] و او در روز نوزدهم خرداد ۱۴۰۲ درگذشت.

کاوشگرهای مریخ

معروفیت نادری بیشتر به خاطر ۲ کاوشگر مریخ یعنی روح و فرصت بوده‌است که با مدیریت او اطلاعات زیادی از جمله امید بیشتر به وجود حیات در مریخ را به بشر داد. وی، فروردین ۱۳۷۹ در شرایطی که چندین مأموریت متوالی سازمان فضایی ناسا در پرتاب فضاپیما به سوی مریخ با شکست مواجه شده بود، به مدیریت برنامه‌های اکتشافات مریخ منصوب شد و توانست در طی ۴ سال، ۳ مأموریت مهم از جمله پرتاب ۲ کاوشگر مریخ‌نورد «روح» و «فرصت» را با موفقیت به انجام رساند.[۸]

اسکار ۲۰۱۷

پس از انصراف اصغر فرهادی کارگردان فیلم فروشنده از حضور در مراسم اسکار ۲۰۱۷ - که در اعتراض به فرمان اجرایی ۱۳۷۶۹ مبنی بر جلوگیری از ورود شهروندان هفت کشور مسلمان از جمله ایران به خاک آمریکا صورت گرفت- وی انوشه انصاری و فیروز نادری را به‌عنوان نمایندگانش برای حضور در مراسم اُسکار معرفی کرد.[۱۳] در این مراسم، فیلم فروشنده توانست جایزهٔ اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان را به‌دست‌آورد و در پی آن، انوشه انصاری و فیروز نادری، جایزهٔ اُسکار را به جانشینی از سوی اصغر فرهادی دریافت کردند. در این مراسم متن سخنان اصغر فرهادی در غیاب او توسط انوشه انصاری خوانده شد.

جوایز و افتخارات

همکار از مؤسسهٔ هوانوردی و فضانوردی آمریکا (AIAA)

دریافت جایزهٔ دوم ویلیام راندولف لاولیس از جامعهٔ فضانوردی آمریکا (۲۰۱۰)

دریافت مدال افتخارِ جزیرهٔ اِلیس (۲۰۰۵)[۶]

برندهٔ جایزهٔ لیبرال (۲۰۰۴)

مدال رهبری برجستهٔ ناسا[۶]

مدال خدمات برجستهٔ ناسا[۶]

پس از ۳۶ سال، در فوریه ۲۰۱۶ ناسا به افتخار تلاش‌های فیروز نادری سیارک ۱۹۸۹-EL1 منظومهٔ شمسی را به افتخار وی "نادری-۵۵۱۵" نام‌گذاری کرد.[۱۷][۱۸]